Hồ Quang Lợi với “Thế sự và mắt nhìn”
Đúng vào dịp kỷ niệm 125 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; kỷ niệm 90 năm ngày báo chí cách mạng Việt Nam nhà báo Hồ Quang Lợi gửi cho tôi tập bản thảo “THẾ SỰ VÀ MẮT NHÌN”. Hồ Quang Lợi nhỏ nhẹ ngắn gọn qua điện thoại: “Anh đọc, góp ý kiến và anh viết lời giới thiệu tập sách”. Tôi vui vẻ nhưng cũng nhẹ nhàng từ chối khéo với anh, đề nghị anh chọn một người khác có tầm cao hơn viết lời bạt cho cuốn sách. Như đã lượng định trước, Hồ Quang Lợi thân tình: “Anh vừa là người bạn, người đồng nghiệp gần gũi, quý mến, tin cậy. Rất mong anh nhận lời…”. Hai năm trước đó, vui với những thành công của Hồ Quang Lợi, tôi viết “Bế em qua suối” - về câu chuyện tình của anh, từ sự khởi đầu ấy mà dệt nên một gia đình hạnh phúc nồng ấm sau này, cũng là nhân cách… đời riêng nhà báo Hồ Quang Lợi. Anh rất thú vị về bài viết đó. Lần này, với đề nghị của Hồ Quang Lợi, là một đồng nghiệp thân tin, không nói nhiều, tôi chấp nhận, không cách nào khác.
Phó Bí Thư TP Hà Nội chúc mừng nhà báo Hồ Quang Lợi trong ngày ra mắt cuốn sách
Quả thực viết lời giới thiệu sách của Hồ Quang Lợi không dễ, phần vì anh đang là người đứng đầu ngành tư tưởng - văn hóa của Thủ đô, nội dung cuốn sách bàn những vấn đề lớn thời cuộc, thế sự lớn lao trong và ngoài nước; phần vì những cuốn sách trước đó của anh đã có những bài viết giới thiệu của các bậc đàn anh - chính khách uyên thâm, nổi tiếng. Về ngòi bút Hồ Quang Lợi đã có nhiều luận bàn đầy đủ, tầm cao trí tuệ.
Đúng là tôi đã có một khoảng thời gian không ngắn cùng làm việc với anh ở Báo Quân đội Nhân dân, trong một phòng biên tập, dưới quyền Thiếu tướng, Tổng Biên tập Trần Công Mân - cây bút bình luận sắc sảo, người đã truyền vào chúng tôi ngọn lửa nghề và nhân cách sống, thời chúng tôi còn rất trẻ. Những năm tháng cùng sống bên Hồ Quang Lợi, tôi chia sẻ với anh nhiều điều, đã cùng anh về làng Quỳnh, quê anh - nghe mẹ anh (người mẹ tần tảo có trí nhớ tuyệt vời) đọc thơ, giảng Kiều thâu đêm dưới ánh trăng quê. Tuy vậy, mỗi lần đọc tác phẩm của anh, dõi theo từng con chữ luận bàn về thời cuộc - thế sự quốc gia, quốc tế - báo chí và tư tưởng, tôi vẫn bất ngờ về sự tài hoa của cây bút chính luận Hồ Quang Lợi.
THẾ SỰ VÀ MẮT NHÌN được chia làm 3 chương và phần phụ lục cuối sách. Chương Một: Những lát cắt Thời sự; Chương Hai: Trái tim nóng, cái đầu lạnh; Chương Ba: Tình nghề - Tình đời. Chương Một gồm 13 bài viết đã theo sát, cập nhật đầy đủ diễn biến thời cuộc - những lát cắt thời sự, Hồ Quang Lợi đề cập đến nhiều vấn đề đại sự với con MẮT NHÌN tổng quát, đúc kết - nhận định - dự báo mang tầm chiến lược thời đại, trong nước và quốc tế. Với Chiều kích cuộc biến động mới, từ những sự kiện lớn dồn dập đã diễn ra, đang diễn ra, tiên lượng cả những điều có thể xảy ra dồn nén đời sống quốc tế vào điểm nút căng thẳng, nhạy cảm. Đó là những vụ tai nạn hàng không thảm khốc và bí ẩn; đại dịch Ebola; động đất kinh hoàng ở Nepal; cuộc khủng hoảng Ucraina - điểm nút căng thẳng, mâu thuẫn lên đỉnh điểm giữa Liên bang Nga với phương Tây; những vấn đề nóng bỏng của thế giới Hồi Giáo, chủ nghĩa khủng bố, nhà nước IS tự xưng... Cây bút Hồ Quang Lợi nhận định: Một cuộc biến động có quy mô toàn cầu đang tiếp diễn, đẩy các mối quan hệ quốc tế vào một thời kỳ đan xen nhiều yếu tố đối nghịch giữa hợp tác và cạnh tranh, hòa dịu và căng thẳng, đồng minh và đối thủ, thống nhất và phân rã… Và bài học cốt tử nhất trong những thập niên đầu của thế kỷ XXI vẫn là về chiến tranh và hòa bình.
Quan sát cuộc duyệt binh lớn nhất trong lịch sử diễn ra ngày 9.5.2015, kỷ niệm 70 năm ngày Chiến thắng chủ nghĩa phát xít, tại Quảng trường Đỏ ở Moscow, cây bút chính luận Hồ Quang Lợi mẫn cán, lập tức gửi đến công chúng và xã hội thông điệp lớn: Hãy không bao giờ quên quá khứ, không bao giờ vô ơn với những chiến sĩ chống phát xít đã ngã xuống. Và thế giới ngày nay vẫn chưa được thoát khỏi cơn ác mộng chiến tranh. Chiến tranh luôn luôn là thảm họa lớn đối với loài người. Cuộc duyệt binh lớn - 70 năm chiến thắng chủ nghĩa phát xít là một cái mốc lớn, là một thời khắc lịch sử đặc biệt để loài người suy ngẫm về vực thẳm chiến tranh và con đường hòa bình trong thế kỷ XXI.
Những lát cắt thời sự, Hồ Quang Lợi không chỉ chuyển tải đến bạn đọc bao vấn đề nóng bỏng, gai góc của đời sống quốc tế, anh phê phán các luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, bọn cơ hội chính trị, nhóm người bất mãn mưu toan đòi xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Sự thật sáng rõ, với tư cách là người chịu trách nhiệm về công tác tư tưởng, văn hóa ở Thủ đô, anh khẳng định chân lý bất di bất dịch về vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, người kiến tạo và quyết định mọi thắng lợi của đất nước, dân tộc trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Sự thật sáng rõ, đó chính là Đảng Cộng sản Việt Nam chứ không phải ai khác đã và đang lãnh đạo thành công công cuộc đổi mới, đưa dân tộc ta tiến lên mạnh mẽ, vững chắc, sánh vai với bè bạn năm châu. Anh phân tích, lý giải cả về lý và tình, đầy tính thuyết phục những vấn đề hệ trọng về Đảng và đất nước - sau 30 năm đổi mới. Sự thật sáng rõ là một ví dụ sống động về cách luận bàn những điều thiết thực của non sông gấm vóc - nhân kỷ niệm 85 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh và những sự kiện trọng đại của dân tộc năm 2015. Hồ Quang Lợi phân tích các góc độ của cuộc sống dưới góc nhìn văn hóa, đi lên bắt đầu từ văn hóa; văn hóa vừa là nền tảng, vừa là động lực, vừa là mục tiêu của mọi cuộc kiến tạo kinh tế - xã hội ở Thủ đô và cũng là nhìn rộng ra cả nước.
Hồ Quang Lợi dành trọn 18 bài trong chương Hai - Trái tim nóng, cái đầu lạnh để phân tích, lý giải, mang tính tổng kết những vấn đề cốt lõi của nghề báo: Năng lực và phẩm chất, đạo đức làm nghề. Một trái tim nóng, giàu cảm xúc, nhạy bén trước cái mới, nhân văn nhưng chớ quên rằng mọi sự việc - MẮT NHÌN đều phải rất bản lĩnh, trí tuệ, trung thực, không bị đánh lừa. Tính biện chứng, duy vật lịch sử trong cách nhìn, cách quan sát, xem xét sự việc không khô cứng, máy móc, đòi hỏi người làm báo phải có cách nhìn sự kiện trong xu thế động. Viết báo, làm báo là hai khái niệm có nội hàm không đồng nhất. Trong một cuộc hội thảo báo Đảng, một đồng nghiệp nêu vấn đề, báo Đảng đòi hỏi phải đúng - trúng - hay. Nhà báo Hồ Quang Lợi phản biện, để bài báo, tờ báo, số báo hấp dẫn, thiết thực điều trước hết là phải TRÚNG, trúng là biết gãi đúng chỗ ngứa, nói trúng điều mà bạn đọc, công chúng, xã hội, nói rộng ra là nhân dân đang cần. Do vậy, trúng nên đặt lên trước: Trúng - đúng - hay. Tư duy làm báo của Hồ Quang Lợi: Viết báo, làm báo cái cần đầu tiên là đáp ứng được điều mà nhân dân, quần chúng, người đọc cần đến. Đó cũng chính là điều mà Bác Hồ đã nhiều lần căn dặn người làm báo: Viết cho ai, viết để làm gì, viết như thế nào! Dải lụa mềm và thanh kiếm sắc cũng chính là bút sắc - lòng trong, là sự Giữ lửa cho ngọn bút, là cuộc kiếm tìm cho những chuyến tác nghiệp Trên đôi cánh tư duy và cảm xúc, để Thổi vào đó cái hồn thế cuộc... Đó là yêu cầu tự thân, bắt buộc, cần và đủ của bất cứ người làm báo chân chính nào. Công nghệ làm báo phát triển chóng mặt, đời sống báo chí hòa quyện, cuốn hút, hòa vào dòng chảy cuồn cuộn của thế sự, người làm báo càng phải hết sức tỉnh táo, tinh tường, bản lĩnh và đong đầy trách nhiệm xã hội. Để có được Ngòi bút xây thế trận, Hồ Quang Lợi tâm sự cùng đồng nghiệp: “Thế sự càng biến động, những người làm báo ngày càng nhận thức rõ hơn sự kỳ vọng, mong đợi, đòi hỏi của nhân dân đối với báo chí - lực lượng tiên phong trên mặt trận chính trị, tư tưởng, thêm một lần nhận thức sâu sắc hơn trách nhiệm xã hội và trách nhiệm công dân của mình (Giữ lửa cho ngọn bút)”.
Một tạp chí NGHỀ có chuyên trang bàn về chuyện đời, chuyện nghề. Với THẾ SỰ VÀ MẮT NHÌN, Hồ Quang Lợi dành chương Ba để bàn về Tình đời, tình nghề. Nhà báo chính luận quê làng Quỳnh (Nghệ An) đã rất chí lý khi dành 8 bài khá dày dạn để luận bàn về đời và nghề, theo cách riêng của anh. Nhà báo chân chính, nhà báo cách mạng - cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng, cây bút trang giấy là vũ khí sắc bén của họ - như Bác Hồ đã chỉ rõ - nếu không có nguồn lực và sức sống từ tình yêu quê hương, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp sẽ không làm nên chuyện gì. Và chắc chắn họ sẽ chẳng bao giờ trở thành người làm báo chân chính, giàu cảm xúc, nhân văn. Hồ Quang Lợi yêu quê hương làng Quỳnh cháy bỏng; yêu cha mẹ, yêu các em cháy bỏng. Yêu xứ Nghệ quê hương, yêu Hà Nội ngàn năm văn hiến từ chính trái tim mình. Chỉ có tình yêu mãnh liệt như thế, anh mới hết lòng cho nghề, cho công việc, sự nghiệp.
Mây trắng đồi 82! Hồ Quang Lợi đã cất công, không quản thời gian, công sức tìm cho bằng được mộ chí người em trai - liệt sĩ Hồ Quang Lộc trên ngọn đồi 82 - Tây Ninh. Tôi và nhiều đồng đội đã chứng kiến Hồ Quang Lợi tay cầm nén nhang, tay cầm bó hoa rừng đứng trước mộ người em trai mà khóc rưng rức như những ngày còn nhỏ. Anh nói thầm với mẹ, với em, với bao đồng đội: “Trước mắt tôi hiện ra ngôi mộ Lộc, dưới ngôi sao vàng là bó hồng đỏ thắm, bên cạnh là cây đại đang bén rễ. Bóng cô gái trẻ nghiêng nghiêng bên mộ. Em tôi đang nằm dưới bầu trời xanh bồng bềnh mây trắng…”
Làm báo, trái tim Hồ Quang Lợi luôn cùng nhịp đập với đời, buồn vui, trăn trở, lo toan với bao cảnh đời bất hạnh. Năm 2008, giá rét căm căm, phía bắc nhiều nơi rét dưới độ không, hàng vạn con trâu bò chết, Hồ Quang Lợi cùng đồng nghiệp tổ chức một chiến dịch lớn vận động doanh nghiệp, xã hội hỗ trợ hàng ngàn con trâu bò cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo vùng cao phía bắc. Anh nhiệt tình làm công tác xã hội, giúp đỡ bao cảnh đòi bất hạnh. Tình nghề - tình đời nơi anh là vậy. Làm công tác Tuyên giáo, công tác tư tưởng - văn hóa ở một thành phố lớn – Thủ đô Hà Nội, nhưng Hồ Quang Lợi vẫn dành thời gian viết báo. Anh say nghề, yêu nghề - nghề báo như là một nhu cầu tự thân, một tất yếu trong cuộc sống của Hồ Quang Lợi. Sắp bước vào tuổi lục tuần, trải qua bao cuộc bể dâu, đời và nghề quyện chặt vào thế sự, MẮT NHÌN của anh, trải qua bao tôi luyện càng thêm tinh tường và sắc sảo. Ngòi bút của Hồ Quang Lợi trong THẾ SỰ VÀ MẮT NHÌN vừa khái quát cao nhưng lại cụ thể, chi tiết, tư liệu sống động. Mỗi bài viết là một sự phân tích, lý giải, khẳng định, dự báo và định hướng dư luận đúng. Những bài chính luận, trả lời phỏng vấn, bút ký thời cuộc của anh vừa đậm chất nhân văn, vừa trí tuệ; không lên gân lên cốt, đao to búa lớn mà chiến đấu, đầy dũng khí; uyển chuyển, mềm mại, khiêm nhường mà dứt khoát, thuyết phục…
THẾ SỰ VÀ MẮT NHÌN (Nhà Xuất bản Hà Nội, 2015) ra mắt nhân dịp kỷ niệm 125 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19.5.1890 - 19.5.2015); kỷ niệm 90 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21.6.1925 - 21.6.2015) mang nhiều ý nghĩa cả về đời và nghề, về tư tưởng và văn hóa. Tác phẩm được chính thức giới thiệu với công chúng ngày 17.6.2015. Xin được chúc mừng THẾ SỰ VÀ MẮT NHÌN, đứa con tinh thần của anh - Hồ Quang Lợi - nhà báo, nhà tư tưởng - văn hóa say nghề, yêu đời - một trái tim nhiệt huyết, luôn nồng ấm.
TP.Hồ Chí Minh, 19.5.2015
*Chữ in nghiêng là đầu đề bài viết trong THẾ SỰ VÀ MẮT NHÌN của nhà báo Hồ Quang Lợi.
QUỐC TOÀN
Chia sẻ liên kết này...
| < Lùi |
|---|